Jak już wspominałem wcześniej, w języku rosyjskim istnieje tylko jedenaście liczebników zbiorowych: оба, обе, двое, трое, четверо, пятеро, шестеро, семеро, восьмеро, девятеро и десятеро. Najczęściej są używane оба, обе, двое, трое, четверо oraz семеро (np. w bajkach: семеро козлят, семеро храбрецов, мудрецов итд.). Zaczniemy od najczęściej występujących оба, обе.
W języku rosyjskim liczebniki оба, обе od reszty liczebników zbiorowych różnią się tym, że posiadają kategorię rodzaju, a w związku z tym nie łączą się z rzeczownikami posiadającymi tylko liczbę mnogą. Liczebnik оба łączy się z rzeczownikami rodzaju męskiego i nijakiego, np.: оба окна, оба парня, оба слона; liczebnik обе łączy się z rzeczownikami rodzaju żeńskiego, np.: обе подруги, обе тигрицы, обе красавицы.
Именительный | Оба | Обе |
Родительный | Обо́их | Обе́их |
Дательный | Обо́им | Обе́им |
Винительный | Оба, обо́их | Обе, обе́их |
Творительный | Обо́ими | Обе́ими |
Предложный | Об обо́их | Об обе́их |
Warto zapamiętać:
w винительном падеже formy оба, обе używamy w połączeniu z rzeczownikami nieżywotnymi, np.: виню (кого? что?) оба случая (случай – м.р.), обе ситуации (ситуация – ж.р.).
Formy обоих, обеих używane są w połączeniu z rzeczownikami żywotnymi, np.: уволить (кого? что?) обоих водителей (водитель –м.р.), обеих учительниц (учительница – ж.р.).Wybiegając naprzód dodam, że w języku rosyjskim kategoria żywotności przejawia się również w przypadku liczebników prostych 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10.
Odmiana liczebników zbiorowych w języku rosyjskim na przykładzie słów: двое, четверо
Według typu odmiany двое odmienia się liczebnik трое, natomiast reszta liczebników zbiorowych jest odmieniana według typu четверо.
Именительный | Дво́е | Че́тверо |
Родительный | Двои́х | Четверы́х |
Дательный | Двои́м | Четверы́м |
Винительный | Дво́е, двои́х | Че́тверо, четверы́х |
Творительный | Двои́ми | Четверы́ми |
Предложный | О двои́х | О четверы́х |
Warto zapamiętać:
1) Liczebniki zbiorowe w połączeniu z rzeczownikami nieżywotnymi występują tylko w formie mianownika i biernika, np.: трое суток (именительный или винительный) – через (кого? что?) трое суток. W dopełniaczu, celowniku, narzędniku oraz miejscowniku występują liczebniki główne. Przykład odmiany liczebników głównych w języku rosyjskim.
2) W języku rosyjskim liczebniki zbiorowe łączą się z:
– rzeczownikami żywotnymi oznaczającymi osoby rodzaju męskiego, np.: двое мужчин, трое студентов, семеро учеников;
– rzeczownikami дети, люди oraz oznaczającymi nazwy potomków zwierząt, np.: двое детей, трое людей, семеро козлят;
– rzeczownikami występującymi tylko w liczbie mnogiej, np.: двое саней, трое качелей, трое суток;
– zaimkami osobowymi w formie liczby mnogiej, np.: не было их обеих, нас обоих оштрафовали.
3) W винительном падеже formy двое, трое, семеро etc. używamy w połączeniu z rzeczownikami nieżywotnymi, np.: виню (кого? что?) двое суток, трое ворот.
Formy двоих, троих, четверых etc. używane są w połączeniu z rzeczownikami żywotnymi, np.: уволить (кого? что?) двоих водителей, троих друзей, семерых товарищей.
Odmiana liczebników полтора, полторы, полтораста
Полтора́ + м.р. | Полторы́ + ж.р. | Полтора́ста | |
Именительный | Полтора́ | Полторы́ | Полтора́ста |
Родительный | Полу́тора | Полу́тораста | |
Дательный | Полу́тора | Полу́тораста | |
Винительный | Полтора́ | Полторы́ | Полтора́ста |
Творительный | Полу́тора | Полу́тораста | |
Предложный | О полу́тора | О полу́тораста |