Rzeczowniki nieodmienne w języku rosyjskim| Несклоняемые существительные в русском языке

Rzeczowniki nieodmienne nie odmieniają się przez przypadki, nie mają końcówek. Znaczenie gramatyczne wyraża się przy pomocy syntaktyki, np.: крепкий кофе (мужской род), новые пальто (мн.ч.), в новом депо (предложный падеж), леди решила (одушевленное, женский род)

Do rzeczowników nieodmiennych należą: 

1) Rzeczowniki zapożyczone z tematem zakończonym na samogłoski -э, -о, -е, -и, -у, -ю, -а, np.: алоэ, соло, кофе, колибри, кенгуру, кешью, бра; oraz rzeczowniki własne, np.: Перу, Миссисипи, Ротару, Дюма, Гёте
2) Rosyjskie oraz ukraińskie nazwiska kończące się na –о, –их, –ых, np.: Шевченко, Сухих, Седых;
3) Nazwiska żeńskie obcojęzyczne z tematem na spółgłoskę, np.: Мюллер, Мишон, Пиаф;
4) Skrótowce, np.: БГУ, МВД, СНГ, завхоз, комвзвод.

Funkcja syntaktyczna rzeczowników nieodmiennych jest określana tylko w kontekście, np.: (Кто?) Леди (именительный падеж) Армс решила поужинать у графа. Граф подарил (кому?) леди (дательный падеж) Армс изумительное кольцо.

Леди – rzeczownik nieodmienny, oznacza osobę rodzaju żeńskiego, pełni funkcję podmiotu i dopełnienia.

Rodzaj rzeczowników nieodmiennych | Род несклоняемых имён существительных

Rodzaj zapożyczonych rzeczowników nieodmiennych jest określany w sposób następujący:

Do rodzaju męskiego należą:

1) wyrazy określające osoby rodzaju męskiego np.: маэстро, портье, денди
2) nazwy zwierząt i ptaków, np.: какаду, колибри, кенгуру, пони, шимпанзе
3) wyrazy кофе, пенальти etc.

Do rodzaju żeńskiego należą wyrazy określające osoby rodzaju żeńskiego, np.: миссис, мисс, фрау, леди.

Do rodzaju nijakiego należą rzeczowniki nieżywotne, np.: декольте, пальто, кашне, метро.

Zapożyczone rzeczowniki nieodmienne, oznaczające nazwy zwierząt i ptaków, np.: фламинго, колибри, кенгуру, пони, шимпанзе; należą do rodzaju męskiego. Jeśli chcemy wskazać na to, że jest to samica – znaczenie rodzaju wyrażamy syntaktycznie, np. za pomocą czasownika (3 лицо ед.ч. прошедшее время), np.: Колибри зависла над цветком; шимпанзе яростно защищала своего детеныша.

Oczywiście nie obeszło się bez wyjątków – rzeczownik цеце jest rodzaju żeńskiego, rodzaj tego rzeczownika jest określany na podstawie rodzaju wyrazu муха (женский род), np.: Цеце укусила мальчика, когда тот спал.

W przypadku, kiedy jest trudno określić rodzaj rzeczowników nieodmiennych, pozostaje tylko jedno wyjście – słownik ortograficzny.

Rodzaj zapożyczonych rzeczowników nieodmiennych, oznaczających nazwy geograficzne oraz nazwy gazet i czasopism określamy na podstawie rodzaju rzeczowników pospolitych, np.: Миссисипи (rzeka), Конго (rzeka), Онтарио (jezioro), «Юманите» (gazeta francuska).

Rodzaj skrótowców nieodmiennych określamy na podstawie słowa głównego w związku wyrazowym, np.: БГУ – uniwersytet (мужской род); МФА – akademia (женский род).