Rzeczowniki należące do I, II i III deklinacji w języku rosyjskim| Имена существительные первого, второго и третьего склонения в русском языке

Rzeczowniki należące do I deklinacji | Имена существительные первого склонения

Do pierwszej deklinacji w języku rosyjskim należą:

1) rzeczowniki rodzaju żeńskiego liczby pojedynczej z końcówką –а (-я) w mianowniku np.: страна, мама, земля, армия;
2) rzeczowniki rodzaju męskiego liczby pojedynczej oznaczające osobę z końcówką –а (-я) w mianowniku np.: папа, дядя, юноша, Ваня.
3) rzeczowniki rodzaju ogólnego z końcówką –а (-я) w mianowniku np.: ябеда, плакса, соня;

Rzeczowniki należące do I deklinacji w przypadkach zależnych liczby pojedynczej mają następujące końcówki:

	одушевленное, ед.ч.	неодушевленное, ед.ч.	одушевленное, ед.ч.	одушевленное, ед.ч.
Именительный	Ма́м-а	Земл-я́	Юнош-а	Ва́н-я
Родительный	Ма́м-ы	Земл-и́	Юнош-и	Ва́н-и
Дательный	Ма́м-е	Земл-е́	Юнош-е	Ва́н-е
Винительный	Ма́м-у	Зе́мл-ю	Юнош-у	Ва́н-ю
Творительный	Ма́м-ой (-ою)	Земл-ёй (-ёю)	Юнош-ей (-ею)	Ва́н-ей
Предложный	О ма́м-е	О земл-е́	Об ю́нош-е	О Ва́н-е

W liczbie mnogiej mają następujące końcówki:

	одушевленное, мн.ч.	неодушевленное, мн.ч.	одушевленное, мн.ч.	одушевленное, мн.ч.
Именительный	Ма́м-ы	Зе́мл-и	Юнош-и	Ва́н-и
Родительный	Ма́м	Земе́ль	Юнош-ей	Ва́н-ей
Дательный	Ма́м-ам	Зе́мл-ям	Юнош-ам	Ва́н-ям
Винительный	Ма́м	Зе́мл-и	Юнош-ей	Ва́н-ей
Творительный	Ма́м-ами	Зе́мл-ями	Юнош-ами	Ва́н-ями
Предложный	О ма́м-ах	О зе́млях	Об ю́нош-ах	О Ва́н-ях

Rzeczowniki należące do I deklinacji z końcówką –ия w mianowniku np.: армия, Мария w dopełniaczu, celowniku oraz miejscowniku mają końcówkę –и.

	одушевленное, ед.ч.	одушевленное, ед.ч.	неодушевленное, ед.ч.
Именительный	Мари́-я	Ма́рь-я	Арми-я
Родительный	Мари́-и	Ма́рь-и	Арми-и
Дательный	Мари́-и	Ма́рь-и	Арми-и
Винительный	Мари́-ю	Ма́рь-ю	Арми-ю
Творительный	Мари́-ей (-ею)	Ма́рь-ей	Арми-ей
Предложный	О Мари́-и	О Ма́рь-и	Об а́рми-и

Przy odmianie rzeczowników oznaczających imię żeńskie należy uważać na formę –ья и –ия: Марья – Мария, Наталья – Наталия.

Należy pamiętać, że w języku rosyjskim rzeczowniki należące do pierwszej deklinacji z końcówką –ея w mianowniku liczby pojedynczej np.: аллея, галерея, идея; są odmieniane według typu земля, воля.

	неодушевленное, ед.ч.	неодушевленное, ед.ч.
Именительный	Алле́-я	Земл-я́
Родительный	Алле́-и	Земл-и́
Дательный	Алле́-е	Земл-е́
Винительный	Алле́-ю	Зе́мл-ю
Творительный	Алле́–ей (-ею)	Земл-ёй (-ёю)
Предложный	Об алле́-е	О земл-е́

W liczbie mnogiej mają następujące końcówki:

	неодушевленное, мн.ч.	неодушевленное, мн.ч.
Именительный	Алле́-и	Зе́мл-и
Родительный	Алле́-ей	Земе́ль
Дательный	Алле́-ям	Зе́мл-ям
Винительный	Алле́-и	Зе́мл-и
Творительный	Алле-ями	Зе́мл-ями
Предложный	Об алле́-ях	О зе́млях

Warto zapamiętać:
w języku rosyjskim forma biernika rzeczownika żywotnego rodzaju żeńskiego jest taka jak dopełniacza, natomiast jeśli rzeczownik rodzaju żeńskiego jest nieżywotny – forma biernika jest taka sama jak mianownika. Dotyczy to tylko liczby mnogiej.

Rzeczowniki należące do II deklinacji w języku rosyjskim | Имена существительные второго склонения

Do drugiej deklinacji w języku rosyjskim należą:

1) rzeczowniki rodzaju męskiego liczby pojedynczej z końcówką zerową {ø} w mianowniku np.: дом, хоккей, день;
2) rzeczowniki rodzaju męskiego liczby pojedynczej z końcówką -о (-е) w mianowniku np.: домище, сараишко;
3) rzeczowniki rodzaju nijakiego liczby pojedynczej z końcówką -о (-е) w mianowniku np.: окно, море, ущелье;
4) rzeczownik подмастерье.

Rzeczowniki należące do II deklinacji w przypadkach zależnych liczby pojedynczej mają następujące końcówki:

	одушевленное, ед.ч.	неодушевленное, ед.ч.	неодушевленное, ед.ч.	неодушевленное, ед.ч.
Именительный	Ко́нь {ø}	Дом {ø}	Окн-о́	Доми́щ-е
Родительный	Кон-я́	До́м-а	Окн-а́	Доми́щ-а
Дательный	Кон-ю́	До́м-у	Окн-у́	Доми́щ-у
Винительный	Кон-я́	До́м {ø}	Окн-о́	Доми́щ-е
Творительный	Кон-ём	До́м-ом	Окн-о́м	Доми́щ-ем
Предложный	О кон-е́	О до́м-е	Об окн-е́	О доми́щ-е

Rzeczowniki rodzaju męskiego w miejscowniku liczby pojedynczej zazwyczaj mają końcówkę –е.

W języku rosyjskim rzeczowniki nieżywotne rodzaju męskiego w miejscowniku (предложный падеж) l.p. mają końcówkę -у (-ю) jeśli rzeczowniki występują w związkach frazeologicznych oznaczających miejsce, stan lub czas np.: на краю гибели; бельмо на глазу; остаться в долгу; вариться в собственном соку; быть на хорошем счету. ALE: работать в поте лица, в солнечном свете; грамматическом строе; в прямом угле, etc.

W liczbie mnogiej rzeczowniki II deklinacji mają następujące końcówki:

	одушевленное, мн.ч.	неодушевленное, мн.ч.	неодушевленное, мн.ч.	неодушевленное, мн.ч.
Именительный	Ко́н-и	Дом-а́	Окн-а	Доми́щ-а
Родительный	Кон-е́й	Дом-о́в	Око́н	Доми́щ
Дательный	Кон-я́м	Дом-а́м	Окн-ам	Доми́щ-ам
Винительный	Кон-е́й	Дом-а́	Окн-а	Доми́щ-а
Творительный	Кон-я́ми	Дом-а́ми	Окн-ами	Доми́щ-ами
Предложный	О кон-я́х	О дом-а́х	Об окн-ах	О доми́щ-ах

Przy odmianie rzeczowników drugiej deklinacji należy uważać na formę –ие oraz –ье: сияние – сиянье; учение – ученье.

Rzeczowniki należące do II deklinacji liczby pojedynczej z końcówką –ий, –ие w mianowniku, w miejscowniku zawsze mają końcówkę –и.

	одушевленное, ед.ч.	неодушевленное, ед.ч.	неодушевленное, ед.ч.
Именительный	Ге́ний {ø}	Сцена́рий {ø}	Зда́ни-е
Родительный	Ге́ни-я́	Сцена́ри -я	Зда́ни-я
Дательный	Ге́ни-ю́	Сцена́ри -ю	Зда́ни-ю
Винительный	Ге́ни-я́	Сцена́рий {ø}	Зда́ни-е
Творительный	Ге́ни-ем	Сцена́ри -ем	Зда́ни-ем
Предложный	О ге́ни-и	О сцена́ри-и	О зда́ни-и

W liczbie mnogiej rzeczowniki II deklinacji z końcówką –ий, –ие w mianowniku mają następujące końcówki:

	одушевленное, мн.ч.	неодушевленное, мн.ч.	неодушевленное, мн.ч.
Именительный	Ге́нии	Сцена́ри-и	Зда́ни-я
Родительный	Ге́ни-ев	Сцена́ри-ев	Зда́ни-ев
Дательный	Ге́ни-ям	Сцена́ри-ям	Зда́ни-ям
Винительный	Ге́ни-ев	Сцена́ри-ии	Зда́ни-я
Творительный	Ге́ни-ями	Сцена́ри-ями	Зда́ни-ями
Предложный	О ге́ни-ях	О сцена́ри-ях	О зда́ни-ях

W języku rosyjskim podczas odmiany rzeczowników należących do drugiej deklinacji z końcówką -ей w mianowniku liczby pojedynczej np.: иней, лицей, лакей, соловей; należy pamiętać, że te rzeczowniki są odmieniane według typu конь, бой etc.

	одушевленное, ед.ч.	неодушевленное, ед.ч.
Именительный	Солове́й	Иней
Родительный	Соловь-я́	Ине-я
Дательный	Соловь-ю́	Ине-ю
Винительный	Соловь-я́	Иней
Творительный	Соловь-ём	Ине-ем
Предложный	О соловь-е́	Об и́не-е

W liczbie mnogiej mają następujące końcówki:

	одушевленное, мн.ч.	неодушевленное, мн.ч.
Именительный	Соловь-и́	Лице́-и
Родительный	Соловь-ёв	Лице́-ев
Дательный	Соловь-я́м	Лице́-ям
Винительный	Соловь-и́	Лице́-и
Творительный	Соловь-я́ми	Лице́-ями
Предложный	О соловь-я́х	О лице́-ях

Warto zapamiętać:
w języku rosyjskim forma biernika rzeczownika żywotnego rodzaju męskiego lub nijakiego jest taka jak dopełniacza, natomiast jeśli rzeczownik rodzaju męskiego lub nijakiego jest nieżywotny – forma biernika jest taka sama jak mianownika. Dotyczy to liczby pojedynczej oraz liczby mnogiej.

Rzeczowniki należące do III deklinacji w języku rosyjskim | Имена существительные третьего склонения

Do trzeciej deklinacji w języku rosyjskim należą rzeczowniki rodzaju żeńskiego liczby pojedynczej z końcówką zerową {ø} w mianowniku np.: ночь, мать, боль, дочь. Rzeczowniki należące do III deklinacji, w przypadkach zależnych liczby pojedynczej mają następujące końcówki:

	одушевленное, ед.ч.	неодушевленное, ед.ч.
Именительный	Мышь {ø}	Две́рь {ø}
Родительный	Мы́ш-и	Две́р-и
Дательный	Мы́ш-и	Две́р-и
Винительный	Мышь {ø}	Дверь {ø}
Творительный	Мы́шь-ю	Две́рь-ю
Предложный	0 мы́ш-и	0 две́р-и

Warto zapamiętać:
w rzeczowniku дверь, w przypadku połączenia z przyimkami в oraz на, występuje zmiana akcentu, np.: между комнатами нет две́ри – в двери торчал ключ, на двери висел плакат.

W liczbie mnogiej rzeczowniki należące do III deklinacji mają następujące końcówki:

	одушевленное, мн.ч.	неодушевленное, мн.ч.
Именительный	Мы́ши	Две́р-и {ø}
Родительный	Мыш-е́й	Двер-е́й
Дательный	Мыш-а́м	Двер-я́м
Винительный	Мыш-е́й	Две́р-и
Творительный	Мыш-а́ми	Дверь-ми́
Предложный	0 Мыш-а́х	0 двер-я́х

Podczas odmiany przez przypadki rzeczowników мать oraz дочь występują zmiany w temacie:

	одушевленное, ед.ч.	одушевленное, ед.ч.
Именительный	Мать {ø}	Дочь {ø}
Родительный	Ма́тер-и	До́чер-и
Дательный	Ма́тер-и	До́чер-и
Винительный	Мать {ø}	Дочь {ø}
Творительный	Ма́терь-ю	До́черь-ю
Предложный	0 ма́тери	О до́чер-и

W liczbie mnogiej rzeczowniki III deklinacji mają następujące końcówki:

	одушевленное, мн.ч.	одушевленное, мн.ч.
Именительный	Ма́тер-и	До́чер-и
Родительный	Матер-е́й	Дочер-е́й
Дательный	Матер-я́м	Дочер-я́м
Винительный	Матер-е́й	Дочер-е́й
Творительный	Матер-я́ми	Дочер-ьми
Предложный	0 матер-я́х	О дочер-я́х

Warto zapamiętać:
w języku rosyjskim forma biernika rzeczownika żywotnego rodzaju żeńskiego jest taka jak dopełniacza, natomiast jeśli rzeczownik rodzaju żeńskiego jest nieżywotny – forma biernika jest taka sama jak mianownika. Dotyczy to tylko liczby mnogiej.