Liczebniki ułamkowe rosyjskie
Liczebniki ułamkowe rosyjskie początkowo mogą sprawić nie lada problem ze względu na różnorodność form odmiany.
1) Wyraz полтора to typowy liczebnik główny, który został utworzony od пол (połowa) i втора (drugiego);
2) Połączenia семь сотых, одна вторая, четыре пятых składają się z liczebnika głównego oraz liczebnika porządkowego (generalnie jest to skrót myślowy od: семь сотых долей единицы, одна вторая доля единицы, одна вторая доля единицы, четыре пятых доли единицы);
3) Połączenia две трети, три четверти składają się z liczebnika głównego oraz rzeczownika w dopełniaczu;
4) Połączenie три целых шесть сотых składa się z liczebników głównych (три, шесть), liczebnika porządkowego (сотых) oraz przymiotnika (целых), użytego w znaczeniu rzeczownika.
Z tego wynika, że nie możemy wszystkich wyrazów występujących w “połączeniach” zaliczyć do liczebników, a czyli wszystkie wyrazy/połączenia należy odmieniać w zależności od składu liczebnika.
1. Odmiana rosyjskich liczebników ułamkowych полтора, полторы, полтораста
Полтора́ + м.р. и ср.р. | Полторы́ + ж.р. | Полтора́ста | |
Именительный | Полтора́ | Полторы́ | Полтора́ста |
Родительный | Полу́тора | Полу́тораста | |
Дательный | Полу́тора | Полу́тораста | |
Винительный | Полтора́ | Полторы́ | Полтора́ста |
Творительный | Полу́тора | Полу́тораста | |
Предложный | О полу́тора | О полу́тораста |
1) Liczebnik ułamkowy полтора używany jest w połączeniu z rzeczownikami rodzaju męskiego i nijakiego: полтора́ ваго́на, полтора́ до́ма, полтора́ по́ля; liczebnik полторы́ – z rzeczownikami rodzaju żeńskiego: полторы́ ста́вки, полторы́ ло́жки.
2) Полтора/полторы łączymy z rzeczownikami w liczbie pojedynczej, formę полу́тора tylko z rzeczownikami w liczbie mnogiej: Для постройки необходимо полторы́ то́нны (ед.ч.) цемента. Было похищено около полу́тора тонн (мн.ч.) угля.
2. Odmiana rosyjskich liczebników ułamkowych 1/2 oraz 5/8
1/2 | 5/8 | |
Именительный | Одна́ втора́я | Пять восьмы́х |
Родительный | Одно́й второ́й | Пяти́ восьмы́х |
Дательный | Одно́й второ́й | Пяти́ восьмы́м |
Винительный | Одну́ втору́ю | Пять восьмы́х |
Творительный | Одно́й второ́й | Пятью́ восьмы́ми |
Предложный | Об одно́й второ́й | О пяти́ восьмы́х |
W języku rosyjskim liczebniki ułamkowe z “1” lub “2” w liczniku odróżniają się tym, że występują w rodzaju żeńskim, dodatkowo druga część (mianownik ułamka) w przypadku “1” dopasowuje się do pierwszej (do licznika) w rodzaju i przypadku: одна вторая, одной воьсмой, одну пятую.
3. Odmiana połączeń liczebnik+rzeczownik, liczebnik+przymiotnik w języku rosyjskim
Liczebnik+rzeczownik | Liczebnik+przymiotnik | |
Именительный | Три че́тверти | Де́вять це́лых шесть со́тых |
Родительный | Трёх четверте́й | Девяти́ це́лых шести́ со́тых |
Дательный | Трём четвертя́м | Девяти́ це́лым шести́ со́тым |
Винительный | Три че́тверти | Де́вять це́лых шесть со́тых |
Творительный | Тремя́ четвертя́ми | Девятью́ це́лыми шестью́ со́тыми |
Предложный | О трёх четвертя́х | О девяти́ це́лых шести́ со́тых |