Liczebniki porządkowe rosyjskie
Liczebniki porządkowe rosyjskie – tworzenie.
Rosyjski online z Kasią i Kostkiem – zapraszamy!
Liczebniki porządkowe w języku rosyjskim tworzymy od tematu liczebników głównych. Oczywiście nie obeszło się bez wyjątków: первый, второй, третий, четвертый oraz сороковой*.
* Liczebnik сороковой został utworzony od сорок (czterdzieści), który generalnie wyróżnia się z tłumu liczebników i ma ciekawe pochodzenie. Otóż, początkowo rzeczownik rodzaju męskiego сорокъ (starorosyjski), oznaczał «worek o określonej objętości zawierający 40 skórek sobolich», czyli początkowo ów wyraz był używany jako specyficzna miara drogich futer/skórek. Później rzeczownik сорок zastąpił liczebnik четыредесят i sam stał się liczebnikiem.
Liczebniki porządkowe proste w języku rosyjskim tworzymy według schematu: liczebnik główny + końcówka przymiotnika -ый/-ой
Оди́н | Два | Три | Четы́ре | Пять | Шесть | Семь | Во́семь | Де́вять |
Пе́рвый | Второ́й | Тре́тий | Четверты́й | Пя́тый | Шесто́й | Седьмо́й | Восьмо́й | девя́тый |
Tak samo jak пятый tworzymy liczebniki od 10 do 30, z tym, że trzeba pamiętać, że części liczebników zestawionych (od 21) piszemy oddzielnie: двадцать первый, тридцать восьмой.
Liczebniki второй, шестой, седьмой, восьмой zawsze mają akcentowaną końcówkę -ой.
Liczebniki złożone w języku rosyjskim zawierające десятки, сотни и тысячи tworzymy według schematu: liczebnik główny w dopełniaczu+ десятый/сотый/тысячный.
Со́рок | Пятьдеся́т | Шестьдеся́т | Се́мьдесят | Во́семьдесят |
Сороково́й | Пятидеся́тый | Шестидеся́тый | Семидеся́тый | Восьмидеся́тый |
oraz
Девяно́сто | Сто | Две́сти | Три́ста | Четы́реста |
Девяно́стый | Со́тый | Дву́хсо́тый | Трёхсо́тый | Четырёхсо́тый |
Jak wspomniano wcześniej, сороковой odróżnia się od reszty liczebników.
W języku rosyjskim liczebniki porządkowe od 200 do 900 oraz złożone mają dwa akcenty – akcent główny i poboczny.
Пя́тьсо́т | Ше́стьсо́т | Се́мьсо́т | Во́семьсо́т | Де́вятьсо́т | Две ты́сячи | Три миллио́на |
Пяти́со́тый | Шести́со́тый | Семи́со́тый | Восьми́со́тый | Девяти́со́тый | Дву́хты́сячный | Трёхмиллио́нный |
Liczebniki porządkowe rosyjskie – odmiana
W języku rosyjskim liczebniki porządkowe proste i złożone odmieniamy tak samo jak przymiotniki twardotematowe za wyjątkiem liczebnika третий, który odmieniamy jak przymiotnik dzierżawczy typu кошачий. Odmianę obrazują poniższe tablice:
Мужской род и средний род | Женский род | Множественное число | |
Именительный | Второ́й м.р. Второ́е ср.р. | Втора́я | Вторы́е |
Родительный | Второ́го | Второ́й | Вторы́х |
Дательный | Второ́му | Второ́й | Вторы́м |
Винительный | Второ́й м.р. – неодуш. Второ́го м.р. – одуш. Второ́е ср.р. | Втору́ю | Вторы́е – неодуш. Вторы́х – одуш. |
Творительный | Вторы́м | Второ́й | Вторы́ми |
Предложный | О второ́м | О второ́й | О вторы́х |
Мужской род и средний род | Женский род | Множественное число | |
Именительный | Тре́тий м.р. Тре́тье ср.р. | Тре́тья | Тре́тьи |
Родительный | Тре́тьего | Тре́тьей | Тре́тьих |
Дательный | Тре́тьему | Тре́тьей | Тре́тьим |
Винительный | Тре́тий м.р. – неодуш. Тре́тьего м.р. – одуш. Тре́тье ср.р. | Тре́тью | Тре́тьи – неодуш. Тре́тьих – одуш. |
Творительный | Тре́тьим | Тре́тьей | Тре́тьими |
Предложный | О тре́тьем | О тре́тьей | О тре́тьих |
Odmiana liczebników porządkowych zestawionych
Мужской род и средний род | Женский род | Множественное число | |
Именительный | Две́сти со́рок пя́тый м.р. Две́сти со́рок пя́тое ср.р. | Две́сти со́рок пя́тая | Две́сти со́рок пя́тые |
Родительный | Две́сти со́рок пя́того | Две́сти со́рок пя́той | Две́сти со́рок пя́тых |
Дательный | Две́сти со́рок пя́тому | Две́сти со́рок пя́той | Две́сти со́рок пя́тым |
Винительный | Две́сти со́рок пя́тый м.р. – неодуш. Две́сти со́рок пя́того м.р. – одуш.Две́сти со́рок пя́тое ср.р. | Две́сти со́рок пя́тую | Две́сти со́рок пя́тые – неодуш. Две́сти со́рок пя́тых – одуш. |
Творительный | Две́сти со́рок пя́тым | Две́сти со́рок пя́той | Две́сти со́рок пя́тыми |
Предложный | О две́сти со́рок пя́том | О две́сти со́рок пя́той | О две́сти со́рок пя́тых |
Warto zapamiętać:
W języku rosyjskim w liczebnikach porządkowych zestawionych odmieniamy tylko ostatni człon: триста двадцать пятого, триста двадцать пятым. В две тысячи одиннадцатом году.
Pingback: Liczebniki ułamkowe w języku rosyjskim | Język rosyjski dla Polaków
Witam!
Czy mianownik: trzecie liceum, będzie brzmiał третий лицей?
Pozdrawiam A.K.
Dzień dobry,
Tak, третий лицей.