Imiesłów przysłówkowy w języku rosyjskim

Imiesłów przysłówkowy w języku rosyjskim | Деепричастие

Nauka rosyjskiego przez internet z Kasią i Kostkiem – zapraszamy!

Imiesłów przysłówkowy w języku rosyjskim – specjalna nieodmienna forma czasownika w języku rosyjskim określająca dodatkowe działanie przy działaniu głównym. Ta część mowy łączy w sobie cechy czasownika (typ, przechodniość i zwrotność) i przysłówka (niezmienność, oznacza okoliczności). Imiesłów przysłówkowy odpowiada na pytania что делая?, что сделав?, как?, когда?, почему? W języku rosyjskim rozróżniamy dwa rodzaje imiesłowów przysłówkowych:

• Imiesłowów przysłówkowy współczesny (несовершенного вида) – oznacza niezakończone działanie dodatkowe, które odbywa się równocześnie z działaniem wyrażonym przez czasownik.
• Imiesłowów przysłówkowy uprzedni (совершенного вида) – oznacza zakończone działanie dodatkowe, które zwykle kończy się przed działaniem wyrażonym przez czasownik.

Tworzenie imiesłowów przysłówkowych współczesnych w języku rosyjskim

Tę część mowy tworzymy od tematu czasowników niedokonanych czasu teraźniejszego przy pomocy przyrostków -а/-я:

Warto zapamiętać:
jeśli czasownik ma przyrostek -ва, np. признавать, to imiesłów przysłówkowy jest tworzony od tematu инфинитива: Признавать – признава + я – признавая, уставать – устава + я – уставая.

Nie od wszystkich czasowników można utworzyć деепричастие:

1) Od czasowników bezokolicznik których kończy się na -чь, np. стеречь, беречь.

2) Od jednosylabowych czasowników, np. бить, шить, вить. 

3) Od czasowników z przyrostkiem -ну, np.: сохнуть, мокнуть. 

4) Od czasowników w temacie których zachodzą wymiany końcowych spółgłosek, np.: чесать – чешу, махать – машу.  

Tworzenie imiesłowów przysłówkowych uprzednich w języku rosyjskim

Tę część mowy tworzymy od tematu czasowników dokonanych czasu przeszłego przy pomocy przyrostków -в/-вши/-ши. Przyrostki -в/-вши są używane jeśli temat kończy się na samogłoskę, natomiast jeśli temat kończy się na spółgłoskę, używamy -ши.   

Warto zapamiętać:
forma imiesłowów przysłówkowych z przyrostkiem -вши/ши (nie mówimy o utworzonych od czasowników zwrotnych) jest uważana za przestarzałą, np. zamiast подумавши lepiej użyć formy подумав, zamiast принесши – принеся. 

Od czasowników zwrotnych imiesłowy przysłówkowe w języku rosyjskim są tworzone przy pomocy przyrostku -вши:

Od niektórych czasowników imiesłowy przysłówkowe uprzednie są tworzone od tematu czasu przyszłego i przyrostków -а/-я:

Warto zapamiętać, że nie od wszystkich czasowników można utworzyć imiesłowy przysłówkowe uprzednie.