Pisownia samogłosek О i Ё po syczących ж, ш, ч, щ w języku rosyjskim sprawia kłopoty nie tylko obcokrajowcom, ale i rodowitym Rosjanom.
Aby prawidłowo napisać samogłoskę (O lub Ё) po syczących (Ж, Ш, Ч, Щ) musimy najpierw dowiedzieć się, w której części słowa znajduje się weryfikowana samogłoska – w rdzeniu, przyrostku czy w końcówce. Ponadto, jeśli samogłoska znajduje się w przyrostku lub końcówce, musimy sprawdzić do jakiej części mowy należy sprawdzane słowo (rzeczownik, przymiotnik, przysłówek, czasownik).
Jak dokonać prawidłowego wyboru samogłoski w rdzeniu słowa?
1. W rdzeniu wyrazu pod akcentem piszemy Ё, jeśli w przypadku innych form tego wyrazu (w przypadkach zależnych) lub pokrewnych występuje litera E: Жёлтый (ponieważ желтеть), шёпот (ponieważ шептать), чёрный (ponieważ чернеть) i tak dalej.
2. Jeśli sprawdzenienie nie jest możliwe, to po syczących w rdzeniu pod akcentem piszemy О: шорох, крыжовник. Takich wyrazów nie jest dużo i zazwyczaj są rozpatrywane jako wyjątki.
3. Literę O w rdzeniu pod akcentem piszemy po syczących w wyrazach obcego pochodzenia, na przykład: шок, капюшон.
Jak dokonać prawidłowego wyboru samogłoski w przyrostku lub końcówce?
1. W przyrostku rzeczownika, przymiotnika, przysłówka pod akcentem piszemy literę O: медвеж/онок, еж/овый, горячо.
2. W końcówkach rzeczownika i przymiotnika pod akcentem piszemy O: больш/ой, чуж/ой, нож/ом, плеч/ом.
3. W przyrostkach czasowników, imiesłowów oraz wszystkich słów utworzonych od czasowników pod akcentem piszemy literę Ё: теч/ёт, печ/ёт, перч/ённый, лиш/ённый.