Stopniowanie przymiotniki w języku rosyjskim | Качественные прилагательные в русском языке
Tworzenie stopnia wyższego przymiotników rosyjskich| Образование сравнительной степени
Tworzenie stopnia wyższego przymiotników w języku rosyjskim przy pomocy sufiksów -ее, -ей, -е
Stopień wyższy przymiotnika wskazuje na to, że pewna cecha lub jakość występuje w jednym przedmiocie/osobie bardziej niż w drugim.
Formę prostą stopnia wyższego przymiotników w języku rosyjskim możemy utworzyć przy pomocy sufiksów -ее, -ей, -е + temat przymiotnika w stopniu równym.
| Stopień równy | Stopień wyższy |
| До́бр|ый | Добре́е, добре́й |
| Све́тл|ый | Светле́е, светле́й |
| Краси́в|ый | Красиве́е, красиве́й* |
Warto zapamiętać:
Sufiks –ей, występuje tylko w mowie potocznej!
Przy pomocy sufiksów –ее, –ей możemy utworzyć przymiotnik stopnia wyższego od tematu na spółgłoskę przymiotników rosyjskich w stopniu równym (oprócz kończących się na к, г, х, д, т, cm, зк), np.: до́брый-добре́е, све́тлый – светлее.
Przy pomocy sufiksu –е, możemy utworzyć przymiotnik stopnia wyższego od:
- Tematów kończących się na spółgłoski г, х, д, т, cm, зк przymiotników w stopniu równym, np.: дорого́й – доро́же, молодо́й – моло́же, бога́тый – бога́че.
- Przymiotników z sufiksem –к, posiadających formę krótką rodzaju męskiego na –ок, np.: ни́зкий (ни́зок) – ни́же, сла́дкий (сла́док) – сла́ще.
- Niektórych przymiotników – высо́кий – вы́ше, дешёвый – деше́вле, ле́гкий – ле́гче.
Podczas tworzenia przymiotników stopnia wyższego w języku rosyjskim przy pomocy sufiksu –е, zawsze występuje wymiana lub wypadanie spółgłosek
| Wymiana/ wypadanie spółgłosek | Przykład, stopień równy->wyższy |
| К:Ч | ле́гкий – ле́гче |
| Г:Ж | дорого́й – доро́же |
| Х:Ш | ти́хий – ти́ше |
| Д:Ж | молодо́й – моло́же |
| Т:Ч | бога́тый – бога́че |
| СТ:Щ | то́лстый – то́лще |
| ЗК:Ж | у́зкий – у́же |
| В:ВЛ | дешёвый – деше́вле |
Niektóre przymiotniki w języku rosyjskim tworzą stopień wyższy nieregularnie przy pomocy sufiksów -ше lub -же, np.: высокий – выше, тонкий – тоньше, глубокий – глубже, редкий – реже.
Warto zapamiętać:
W języku rosyjskim przymiotniki w stopniu wyższym nie odmieniają się, np.: Кино (ср.р.) интере́снее книги, книга (ж.р.) интере́снее игры.
Tworzenie formy złożonej stopnia wyższego w języku rosyjskim | Составная форма сравнительной степени
Formę złożoną stopnia wyższego przymiotników w języku rosyjskim tworzymy poprzez połączenie formy przymiotnika w stopniu równym z wyrazami более lub менее, np.: страшный – более страшный – менее страшный, трудный – более трудный – менее трудный, опасный – более опасный – менее опасный.
Formy złożone stopnia wyższego przymiotników w języku rosyjskim, w odróżnieniu od form utworzonych za pomocą sufiksów -ее, -ей lub -е, odmieniają się, np.:
| Единственное число | Множественное число | |
| И. | Бо́лее опа́сный | Бо́лее опа́сные |
| Р. | Бо́лее опа́сного | Бо́лее опа́сных |
| Д. | Бо́лее опа́сному | Бо́лее опа́сным |
| В. | И. или Р.* | И. или Р.* |
| Т. | Бо́лее опа́сным** | Бо́лее опа́сными |
| П | О бо́лее опа́сном** | О бо́лее опа́сных |
* W bierniku liczby pojedynczej lub mnogiej końcówka przymiotnika zależy od rzeczownika, z którym tworzy związek wyrazowy, a mianowicie od kategorii żywotności/nieżywotności, np.: купить золотые кольца (rzeczownik nieżywotny – końcówka jak w mianowniku), купить золотых рыбок (rzeczownik żywotny – końcówka jak w dopełniaczu)
** W odróżnieniu od języka polskiego – w języku rosyjskim końcówki narzędnika i miejscownika l.p. rodzaju męskiego i nijakiego różnią się.
Tworzenie stopnia najwyższego przymiotników rosyjskich| Образование превосходной степени
Tworzenie stopnia najwyższego przymiotników w języku rosyjskim przy pomocy sufiksów -ейш, -айш
Stopień najwyższy przymiotnika wskazuje na to, że pewna cecha lub jakość występuje w przedmiocie/osobie w stopniu największym.
Stopień najwyższy przymiotników w języku rosyjskim możemy tworzyć przy pomocy sufiksów –ейш, –айш.
| Stopień równy | Stopień najwyższy |
| До́брый | Добре́йший |
| Высокий | Высоча́йший, |
| Краси́вый | Красиве́йший |
W procesie stopniowania przymiotników przy pomocy sufiksów (stopień najwyższy), występuje zjawisko wymiany lub wypadania spółgłosek
| Wymiana / wypadanie spółgłosek | Przykład, stopień równy->najwyższy |
| К:Ч | лёгкий – легча́йший |
| Г:Ж | стро́гий – строжа́йший |
| Х:Ш | ти́хий – тиша́йший |
| ЗК:Ж | бли́зкий – ближа́йший |
Warto zapamiętać:
Jeśli w temacie przymiotnika występuje zjawisko wymiany spółgłosek (г->ж, к->ч, х->ш, зк->ж), to do tworzenia stopnia najwyższego używamy sufiksu –айш.
Przymiotniki w stopniu najwyższym, utworzone przy pomocy sufiksów –ейш, –айш, odmieniają się przez rodzaje, liczby oraz przypadki.
| Единственное число | Множественное число | |
| И. | Добре́йший мужи́к | Добре́йшие мужики́ |
| Р. | Добре́йшего мужика́ | Добре́йших мужико́в |
| Д. | Добре́йшему мужику́ | Добре́йшим мужика́м |
| В. | Добре́йшего мужика́ | Добре́йших мужико́в |
| Т. | Добре́йшим мужико́м | Добре́йшими мужика́ми |
| П | О добре́йшем мужике́ | О добре́йших мужика́х |
Добрейший человек (м.р.), добрейшая девушка(ж.р.), добрейшее создание (ср.р.)
Warto zapamiętać:
Жи-ши zawsze piszemy z и.
Tworzenie stopnia najwyższego złożonego przymiotników w języku rosyjskim przy pomocy wyrazów самый, наиболее, наименее
Stopień najwyższy przymiotnika wskazuje na to, że pewna cecha lub jakość występuje w przedmiocie/osobie w stopniu największym.
Stopień najwyższy złożony przymiotników w języku rosyjskim możemy tworzyć przy pomocy wyrazów самый, наиболее, наименее.
Stopień najwyższy złożony tworzymy według schematu – wyraz (самый, наиболее, наименее) + przymiotnik w stopniu równym, np.:
| Stopień równy | Stopień najwyższy złożony |
| До́брый | Са́мый до́брый |
| Прия́тный | Наиме́нее прия́тный |
| Краси́вый | Наибо́лее краси́вый |
Warto zapamiętać:
Forma “самый + przymiotnik w stopniu równym” jest formą neutralną – jest wykorzystywana zarówno w mowie potocznej, jak i w stylu naukowym. Forma “наиболее/наименее + przymiotnik w stopniu równym” jest charakterystyczna dla stylu naukowego.
W przypadku formy stopnia najwyższego “самый+ przymiotnik w stopniu równym” odmieniają się obie części wyrażenia
| Единственное число | Множественное число | |
| И. | Са́мый до́брый | Са́мые до́брые |
| Р. | Са́мого до́брого | Са́мых до́брых |
| Д. | Са́мому до́брому | Са́мым до́брым |
| В. | И. или Р.* | И. или Р.* |
| Т. | Са́мым до́брым** | Са́мых до́брых |
| П. | О са́мом до́бром** | О са́мых до́брых |
* W bierniku liczby pojedynczej lub mnogiej końcówka przymiotnika zależy od rzeczownika, z którym tworzy związek wyrazowy, a mianowicie od kategorii żywotności/nieżywotności, np.: купить вкусные яблоки (rzeczownik nieżywotny – końcówka jak w mianowniku), пригласить дорогих гостей (rzeczownik żywotny – końcówka jak w dopełniaczu)
** W odróżnieniu od języka polskiego – w języku rosyjskim końcówki narzędnika i miejscownika l.p. rodzaju męskiego i nijakiego różnią się.
W przypadku formy stopnia najwyższego “наиболее/наименее + przymiotnik w stopniu równym” w związku wyrazowym odmienia się tylko przymiotnik.
| Единственное число | Множественное число | |
| И. | Наиме́нее прия́тный | Наиме́нее прия́тные |
| Р. | Наиме́нее прия́тного | Наиме́нее прия́тных |
| Д. | Наиме́нее прия́тному | Наиме́нее прия́тным |
| В. | И. или Р.* | И. или Р.* |
| Т. | Наиме́нее прия́тным** | Наиме́нее прия́тных |
| П. | О наиме́нее прия́тном** | О наиме́нее прия́тных |
Tworzenie stopnia najwyższego złożonego przymiotników w języku rosyjskim przy pomocy zaimka всего или всех
Stopień najwyższy przymiotnika wskazuje na to, że pewna cecha lub jakość występuje w przedmiocie/osobie w stopniu największym.
Stopień najwyższy złożony przymiotników w języku rosyjskim możemy tworzyć przy pomocy zaimka всего lub всех.
Stopień najwyższy złożony tworzymy według schematu – “przymiotnik w stopniu wyższym prostym” + всего (w przypadku jeśli charakteryzowany rzeczownik jest nieżywotny) lub всех (w przypadku jeśli charakteryzowany rzeczownik jest żywotny), np.:
| Stopień równy | Stopień wyższy prosty | Stopień najwyższy złożony |
| До́брый | Добре́е | Добре́е всех |
| Прия́тный | Прия́тнее | Прия́тнее всего́ |
| Краси́вый | Красиве́е | Красиве́е всех |
Warto zapamiętać: Forma stopnia najwyższego złożonego “przymiotnik w stopniu wyższym prostym + всего/всех” jest nieodmienna! Forma ta jest charakterystyczna dla mowy potocznej.
Андрей (одушевленное) красивее всех мальчиков в классе. Этот небоскреб (неодушевленное) выше всего вокруг.
Warto zapamiętać: w języku rosyjskim tylko przymiotniki jakościowe podlegają stopniowaniu!
Tu przeczytasz o Przymiotniki jakościowe w języku rosyjskim
Tu przeczytasz o Przymiotniki względne w języku rosyjskim
Tu przeczytasz o Przymiotniki dzierżawcze w języku rosyjskim
Tu przeczytasz o Formy krótkie przymiotników w języku rosyjskim
Wróć do Przymiotniki w języku rosyjskim
